Sosyoloji Nedir?

Sosyoloji genel anlamda toplumu inceleyen bir bilim dalıdır. İnsanları ve insan gruplarının etkileşimlerini, davranışlarını incelenmesini üstlenir. Ancak hepsi bunlarla sınırlı değildir. Sosyoloji kendi içinde kocaman bir ağaçtır. Gruplar, kuruluşlar, topluluklar, yaş, cinsiyet, din, dil, politika ve eğitim gibi çok farklı alanlarla ilgilenir. Sosyolojinin içeriği tutumları ve eylemleri geniş açıda ele almaktır.

Sosyolojinin Kısa Tarihi

Platon’dan Konfüçyüs’e kadar çoğu ünlü filozof sosyolojiden bahsetmiştir. Ancak sosyolojinin resmiyet kazanması 19. yüzyılın başlarında sanayi devrimi ile başlamıştır. Bu dönemde sosyolojinin ismini ilk öne süren ve sosyolojinin babası olarak tanınan Auguste Comte ismini tarihe yazdırmıştır. Auguste Comte sosyolojinin bağımlısı denilebilecek bir şahsiyet idi öyle ki yaşadığı dönemde sosyolojiyi çoğu pozitif bilim dalının üstünde tutmuş, yaşamın tek gayesi olarak görmüştür.

Auguste Comte’den sonra Karl Marx, Max Weber, Harriet Martineau ve Du Bois gibi birçok isim sosyolojide öncü olmuştur. Örneğin Du Bois, ırk ve etnik kökeni sosyolojik anlamda ele alırken, ilk kadın sosyolog olan Harriet Martineau, siyaset, ahlak, cinsiyetçilik gibi konuları sosyolojik açıdan değerlendirip yazılar yazmıştır. Alman bir düşünür olan Max Weber ise yönetimsel çalışmalarının yanında eğitim sosyolojisi ile daha çok tanınır.

Sosyolojide Güncel Yaklaşımlar

Günümüzde sosyolojinin içeriği çok kalabalık olsa da iki ana yaklaşım öne çıkmaktadır. Bunlar makro ve mikro sosyolojidir. Makro sosyoloji toplumu genel anlamda ele alıp inceleme yapmayı amaçlar. Örneğin, büyük sosyal gruplar, bölgeler veya aileler… Mikro sosyoloji ise isminden anlaşılacağı üzere daha küçük yapıları inceler. İnsan etkileşimleri, sosyal sınıflar veya roller gibi.

Başlıca Sosyoloji Alanları

Sosyolojinin ele aldığı çok fazla konu vardır bunlardan bazıları:

Tüketim Sosyolojisi: Tüketim mallarının günlük yaşantımızdaki rolü, grup ilişkilerimize etkisi gibi sorunsalların araştırmasıdır.

Aile Sosyolojisi: Evlilik, boşanma, çocuk yetiştirme veya aile içi istismar gibi konuları içine alır. Sosyologlar aile gruplarının bu özelliklerinin farklı kültürlerde nasıl işlediği veya bireyleri ve kurumları nasıl etkilediği gibi sorularının cevaplarını araştırmaya bakar.

Toplumsal eşitlik/eşitsizlik: Sosyologlar bu alanla toplumda görülen, sınıf, statü veya cinsiyet eşitsizliklerine bakış sağlama gereği duyar. Örneğin ekonomide ve iş hayatında kadınların yeri sosyolojik açıdan da ele alınabilecek bir konudur.

Din Sosyolojisi: Sosyologlar bu konuda dinlerin tarihsel gelişimi, toplum üzerine ve etkileşimi üzerine etkilerini araştırır.