Filler: Yakın Akrabalarına Bir Bakış
Yaklaşık 66 milyon yıl önce gerçekleşen büyük kitlesel yok oluşla beraber dinozorların tarihten silinmesi (!) filler gibi diğer pek çok otoburun eline büyük bir fırsat geçmesine neden oldu. Carnotaurus, T-rex, gibi etçil hayvanların neslinin tükenmesi, o zamanlar küçük bir fare gibi görünümü olan bizlerin bile gelişmesine katkı sağladı. Özellikle taksonomide Paenungulata grubu büyük bir başarı sağladı. Hortumlular, deniz inekleri ve tavşanlara benzer özellikte olan kırsıçanımsıgiller hayata başarıyla tutunabilenler oldu.
En büyük karasal hayvan olan fillerden, denizlerde yaşayan deniz ineklerine ve daha nice türün birbirleriyle akraba olduğunu gördüğünüzde eminiz çok şaşıracaksınız. Bu listede soyu tükenmiş hayvanlara da yer verilmiştir.
1. Pezosiren
Pezosiren, 60 milyon yıl önce günümüz filleriyle son ortak atayı paylaşmış, 40 milyon yıl öncede soyu tükenmiş bir türdür. Bilim insanları ilk zamanlar bu canlıyı deniz inekleriyle daha çok bağdaştırıyordu ancak iskeletleri üzerinde yapılan araştırmalar neticesinde pezosirenin fillerle son ortak atayı paylaştığını ve ayaklarının deniz tabanından daha çok karasal yaşama uygun olduğu sonucuna varmıştır. Kısaca pezosiren fillerle çok uzaktan da olsa aynı ortak atayı paylaşmıştır.
2. Manatigiller
Manatigiller günümüzde yaşayan ve nesilleri ciddi durumda tehlike altında olan deniz inekleri sınıfında yer alırlar. Manatigiller de yaklaşık 60 milyon yıl önce fillerle son ortak atayı paylaşmışlardır. Deniz ineklerinin ilk karaya geçişi domuz benzeri canlıların sularla buluşmasıyla olmuş, daha sonra bulundukları ortama uyum sağlayarak evrim geçirmişlerdir.
3. Fillerin Akrabaları; Dugong Dugon
Dugong dugon deniz inekleri sınıfından bir türdür. Manatigillere göre çok daha cılız canlılardır. Ortalama 200-300 kg arasında değişim gösterirler. Kızıl deniz, Avustralya ve Yeni Gine kıyı suları habitat alanlarıdır. Fillerle son ortak atayı 60 milyon yıl önce paylaşan dugonlar günümüzde nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya kalan türler arasındadır. Biyolojik düşmanı bulunmayan deniz ineklerinin belirli bir savunma mekanizmaları da yoktur. Ancak insanların gösterdiği balıkçılık faaliyetleri bu türünde neslini tehlikeye atmaktadır.
4. Yünlü Mamut
Belki de nesli tükenen türler arasında en çok bilineni yünlü mamutlardır. Fillerle olan son ortak atası 6 milyon yıl önce Afrika’da bir yerlerde yaşıyordu. Ve Mısırda bulunan Giza piramidi yapılırken yünlü mamutlar Dünya’nın Kuzey enlemlerinde dolaşıyorlardı. Yaklaşık dört bin yıl önce son yünlü mamutlar Alaska ve Sibirya’da kıyılarındaki adalarda görüldü ve insan faaliyetlerine kurban gitti.
5. Kolomb Mamutu
Kolomb mamutları, Kuzey Amerika’da dolanan devlerdi.. Son buzul çağında Koliforniya sahillerinde bulunan Santa Rosa Ada’sına göç ettiler. Ardından buzulların erimesi ve adanın tekrar suyla kaplanması bu türün sonu oldu. Adada bulunan yiyecek ve su kıtlığından ötürü cüce mamutlar ortaya çıkmaya başladı. 1 tondan daha ağır olan yeni türün üyeleri bir önceki atalarının onda biri ağırlığındaydı.
6. Filler ve Hyrax (Kırsıçanımsıgiller)
Hyrax’ler, fillerden ziyade daha çok kemirgenlere benzer ancak fillerle 60 milyon yıl önce son ortak atayı paylaşmış türler içinde yer alır. Ayrıca anatomik olarak da fillerle benzerlikleri bulunur. Hyrax’ler Afrika ve Güneybatı Asya’ya özgü türlerdir. Günümüzde türüne göre değişiklik gösterse de soyları tehlike altında olabilir.
7. Arsinoitherium
Fosiller bu iki dev boynuzlu koca yaratığın 23 ila 56 milyon yıl önce Afrika ve Asya bataklıklarında yaşadığını öne sürüyor. İlk fosilleri 2008 yılında bulunan Arsinoitherium her ne kadar gergedanlara eş değer tutulsa da diğer büyük ihtimaller fillerle ortak bir atayı paylaştığını gösteriyor. Kısaca bu tür ve filler arasında kesin bir bağ vardır denilemez.
