Paratiroid Bezleri: İşlevi ve Hastalıkları

Paratiroid bezleri, bir bezelye kadar küçüktür, ancak endokrin sistemde boyutlarına göre büyük oyunculardır. Vücut fonksiyonlarının çalışmasında çok önemli görevleri vardır. Kemikleri güçlü tutmak, sinir sistemine destek olmak, ve kasları çalıştırmak bunların başında gelir. Paratiroid bezler hardal rengindedir. Yakın komşusu olan tiroid bezlerinin hemen arkasında bulunurlar. Her bir paratiroid bezi ortalama 30 ila 60 miligram arasında bir ağırlığı sahiptir.

Fonksiyonları Nelerdir?

Tiroid bezi ve paratiroid bezleri konumlarının birbirlerine çok yakın olmasına ve bu denli isim benzerliği taşımalarına rağmen ortak bir özellikleri bulunmaz. İkisi özellik bakımından birbirlerinden ayrı tutulurlar. Paratiroid bezleri, kandaki kalsiyum miktarını düzenleyen paratiroid hormonunu üretmekle mükelleftir. Ve gariptir ki vücudumuzda herhangi bir düzenleme için başına bekçi dikilmiş tek mineral kalsiyumdur.

Kalsiyum vücut için çok önemlidir, çoğu kişi sadece kemik gelişiminde çok etkili olduğunu sanmaktadır fakat daha büyük görevleri de vücutta yerine getirir. Örneğin sinir sistemindeki elektriksel uyarıları iletmekte kalsiyum minerali kullanılır. Ayrıca kas hücrelerinde enerji üretmek içinde kalsiyum kullanılır.

Peki paratiroid bezleri bu kalsiyumu nasıl kontrol ediyor? Sistem çok basit. Öncelikle kemikler kalsiyum mineralini her zaman bünyelerinde depo eder. Eğer kandaki kalsiyum miktarı düşük olursa, paratiroid bezler, kemiklere sinyal göndererek bünyelerinde ki kalsiyumu kan dolaşımına bırakması gerektiğini bildirir. Eğer kalsiyum içeren gıdalarla devamlı olarak kalsiyum eksiğimizi karşılamazsak, kemiklerde ve vücut fonksiyonlarımız da bozulmalar başlar.

Hastalıkları Nelerdir?

Paratiroid bezlerinin işlevini etkileyecek belirli hastalıklar mevcuttur. Bunlardan en popüler olanı paratiroid bezlerinin büyümesinden kaynaklıdır. Ortalama her yüz kişiden 1’inin bezlerinde tümör oluşmaktadır. Bezlerde gelişen bu tümör genellikle iyi huyludur ve bu büyümeler paratiroid adenomu şeklinde adlandırılır. Uzmanlar paratiroid bezlerde gelişen çoğu tümörün kalıtsal olduğunu düşünmektedir.

Bazen bu büyümeler haddini aşarak hiperparatiroidizm şeklinde isimlendirilen bir hastalığa dönüşür. Bu hastalığın sebebi, bezlerin kalsiyum düzenlenmesinde kullandığı PTH hormonunu aşırı salgılamasından kaynaklıdır. Çok salgılanan PTH hormonu kandaki kalsiyum seviyesini çok yukarılara çıkartarak vücutta bozulmalara sebebiyet verir. Bir diğer paratiroid bezinden kaynaklı sorun çok az hormon üretmesinden meydana gelmektedir. Ancak bu hastalık çok yaygın değildir.

Paratiroid bezlerinden kaynaklı hastalıklarda genellikle ilaçla tedavi yapılabilir. Ya da sorunlu bezlerden herhangi birisi cerrahi işlemle alınabilir. Alınması sonucunda ortaya kötü bir sağlık sorunu ya da eksiklik çıkmaz. Vücut fonksiyonlarını yürütmek için tek paratiroid bezi yeterli olabilir.

İyi Bir Paratiroid Sağlığı İçin Ne Gerekmektedir?

Sağlıklı paratiroid bezlerine sahip olmak istiyorsanız D vitaminini ve kalsiyumu birlikte almalısınız. Çünkü kalsiyum emiliminde D vitamini çok önemlidir.

En iyi kalsiyum içeren besinler;

• Brokoli
• Ispanak
• Lahana
• Yoğurt
• Peynir

En iyi D vitamini içeren besinler;

• Balık
• Büyük baş karaciğeri
• Mantar çeşitleri
• Mısır gevreği ve portakal suyu