Hipofiz Bezi (Hormonu): Yeri, İşlevi ve Özellikleri

Hipofiz bezi endokrin sistemin en önemli parçalarından birisidir. Çünkü vücutta pek çok organ ve hormon onun kontrolü altındadır. Eğer hipofiz bezi olmazsa, büyüyemez, gelişemez ve vücut fonksiyonlarımız düzgün işlemezdi.

Hipofiz Hormonunun Boyutu ve Yeri

Hipofiz bezi beynin hemen alt kısmında, burun köprüsünün arkasında, hipotalamus ve pineal bezleri arasında bulunan bezelye büyüklüğünde bir bezdir. Ortalama 0.5 ya da 1 gram ağırlığında olan hipofiz bezinin yüzde seksenini ön lobu oluşturur.

Hipofiz Bezinin İşlevi Nedir?

Tiroid bezini, böbreküstü bezleri, yumurtalıkları ve testisleri hipofiz hormonu kontrol eder. Bu bezlerden sorumlu olmasına karşılık kendisi asıl emirleri komşusu hipotalamustan alır. Temel olarak bezler ve hormonlar vücutta uzun bir iletişim ağını oluşturur. Hipotalamus, hipofiz bezine sinyaller gönderir ve diğer bezlere ne kadar hormon üretmesi gerektiğini bildirir. Ardından hipofiz bezi de sinyal göndermeye başlar, hormon üretimleri gerçekleşir.

Hipofiz bezi ayrıca vücuttaki organlar içinde hormonlar üreterek onların çalışma prensibini sağlar. Bunlardan bazıları:

• Meme bezlerinin süt üretiminde uyarıcı görevi görür.
• Kaslar ve kemiklerin büyüyüp gelişmesini sağlar.
• Ağrı hissini engellemeye ve bağışıklık sistemini düzenlemeye yardımcı olur.
• Beyindeki ağrı duyumlarını hafifletmeye, engellemeye yardımcı olur.

Hormonların çoğu her üç saatte bir salınır ve biyolojik saatimize uygun olarak hareket eder. Bu da gündüzleri çok fazla salgılandığı geceleri ise daha durgun olduğu anlamına gelir. Biyolojik saatimiz hakkında daha fazla bilgi edinmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Hipofiz Bezi Hastalıkları

Hipofiz bezi hastalıklarının büyük bir kısmını kanser, iyi huylu tümör veya kistler oluşturur. Genelde oluşan tümörler yayılma eğilimi göstermez. Bunlarla birlikte hipofiz bezinin çok aşırı ya da olduğundan çok az hormon üretme gibi sıkıntılar baş gösterebilir. Bu gibi durumlarda farklı hastalıklar baş gösterir.

Hipofiz bezinden kaynaklı hastalıkları tespit etmek için genellikle basit bir kan testi yeterlidir. Tümör gibi durumların teşhisinde ise BT taramaları ya da MRG kullanılabilir.

Hipofizden kaynaklı hastalıkların tedavisi cerrahi işlemlere ya da ilaçla tedaviye dayanır. Bazende hiçbir şey yapılmadan bırakılır. Eğer iyi huylu ve büyümesi durmuş bir tümörse doktorlar hastayı beklemeye ve gözleme alır. Herhangi bir müdahale gerçekleştirmez. Eğer kötü huylu bir tümör olacak olursa tümör ya da hipofiz bezinin bir kısmı alınarak tedavisi yapılır.