Mars Basit Yapılı Canlılar İçin Yaşamı Destekleyebilir
Mars uzunca bir zamandır kurak ve çorak bir yapıya sahip olduğu düşünülmüştü. Ancak son bir kaç yıldır yapılan çalışmalar, bir yer altı gölünün bulunması da dahil olmak üzere bugün marsta bazı çalışmalar bir miktar tuzlu suyun varlığına işaret etmektedir. Bu durum suda ki koşulların neye benzediğine bağlı olarak kırmızı gezegenden hayat olabileceğine dair yeni umutlara yol açtı.
Mars gezegenine ait en net fotoğraflardan biri.
Yayınlanan yeni bir çalışma, şaşırtıcı bir şekilde mars yüzeyinin altında, özellikle kutupların yakınında bulunan tuzlu su birikintilerinin, moleküler oksijen içerebildiğini göstermektedir – ki bu, Dünya’daki yaşam için çok önemlidir. Bu, gezegenin mikrobiyal hayatı ve hatta sünger gibi basit hayvanlar için bir yaşam alanı sunma olasılığı bu işi daha heyecanlı kılıyor.
Mars’ın 3,8 milyar ila 4 milyar yıl önceki yüzeyi Dünya‘nınkine benziyordu ve bu nedenle yaşam için doğru şartları içinde barındırabilecekti. 4 milyar yıl önce marsın yüzeyinde kalın bir atmosfer ve akan su, küresel manyetik alan ve volkanizma yer alıyordu.
Mars’ın dünyalaşmasını anlatan bir görsel.
Marsta gündüzler 5 ila 10 santigrat derece sıcaklığa, geceleri ise -100 ve -120 santigrat dereceye ulaşıyor. Atmosfer basıncı Dünyanın yüzde 1’i kadar, bu da yüzeyinde ki suyun çok hızlı bir şekilde buharlaşacağı anlamına geliyor. Fakat ilk dediğimiz gibi yer altında kendi suyunu hala korumayı başarıyor. Bunlara ek olarak bitmiş volkanik faaliyetler ve çok az denilebilecek manyetik alan nedeniyle marsta yaşam belirtisi bulunması üzerine pek gidilmiyordu.
Peki Marsta Ne Var?
Mars’ta metan izleri olduğunu biliyoruz. Bu metanın kaynağı ya hidrotermal aktivite (ısıtılmış suyun hareketi) ya da mikrobiyal yaşam olabilir. Yeryüzünde, inekler tek başına atmosferdeki metanın % 25 ila% 30’unu üretirler. Bu olasılıklardan herhangi biri, kızıl gezegen hakkındaki şu andaki anlayışımıza meydan okur, ama eğer bu metanın kaynağı küçük canlılarsa, açık bir şekilde inanılmaz bir keşif olacaktır.
Bu noktada bu yüzeysel hareketlerin sadece kum hareketleri olduğunu düşünen bilim insanı da yok değil, ancak mars yüzeyinde tuzlu suya işaret eden desenler yer alıyor. Şüpheli su sızıntılarının yanında ve Mars’taki diğer yerlerin yakınında kalsiyum ve magnezyum perkloratları içeren maddeler bulduğunu ve bunların da tuzlu suyun varlığını bizlere gösteriyor.
Bir gölün Mars’ın güney kutup buzulunun altında saklandığı düşünülmektedir. NASA
Çok yakın zamanda ESA, Marsın güney kutup bölgesinde yerin 1.5 km altında 20 km genişliğinde bir su yeraltı su kaynağı bulmuştu.
Yapılan yeni çalışma, Mars’taki sıvı tuzlu sularda ne kadar moleküler oksijenin çözülebileceğini hesapladı. Atmosferde üretilen az miktarda oksijenin, Mars yüzeyinde görülen sıcaklık ve basınçta tuzlu sularda çözüldüğünü göstermektedir. Atmosferik bir model kullanarak, araştırmacılar bu çözünürlüğü gezegenin farklı yerlerinde ve zaman içinde incelediler. Çözünmüş moleküler oksijeni içeren sıvı ortamlar, Mars yüzeyinin çoğu üzerinde dağılmış olacak, ancak özellikle koşullar daha soğuk olan kutupların yakınında yoğunlaşacaktır.
Bilgisayar modelleri, bunun herhangi bir aerobik mikrop (oksijen gerektiren hatalar) için solunabilir oksijen konsantrasyonlarına yol açabileceğini göstermektedir. Dünyada, yaşam aerobik yaşam için nefes alabilen oksijen sağlayan fotosentezle birlikte gelişti. Yeni sonuçlar ilgi çekicidir – nefes alabilen oksijenin fotosentezden bağımsız olarak nasıl yaratılabileceğini gösterir. Gezegenin yüzeyindeki oksitlenmiş kayaların nasıl oluşabileceğini de açıklayabilirler.
Marsta yüzeye su sızıyor.
Öyleyse Yaşamın Kanıtlarını Nasıl Bulabiliriz?
Mevcut Mars misyonları, minerallerin yörüngeden küresel yüzey haritalamasını ve yüzeyden bilgi almasını sağlıyor. Marstaki araçlar ise yerin 5 santim kadar aşağısından veri toplayabiliyor. Mevcut strateji Mars’taki eski yaşam belirtilerini araştırmak olsa da, eğer Mars’ta yaşam izmit eskort mevcut durumda ise bu tespit edilebilir.
Mevcut görevlerin ötesinde, özellikle tuzlu suları hedeflemeli miyiz? Bu kesinlikle gelecekteki görevler için cesaret isteyen bir görev olacaktır. Yapabileceğimiz sınır, uzak bir gezegenin derinliklerine bir sondaj çalışması yapmak olabilir. Fakat Marstaki gölün örneklenmesi için yüzeyin 1,5 km altına kadar sondaj yapılması, mevcut teknolojinin kapasitesinin ötesinde büyük ölçekli bir çaba olacaktır. Bu nedenle, daha iyi bir yöntem, su sızıntıları gibi, daha yakın yüzey bölgelerini hedeflemek olabilir.
Bir başka engel ise, dünyadaki bakterilerle dünya dışı yaşamın olabileceği bir alanı kirletme riskiyle karşılaşmamanız gerektiğini belirten gezegen koruma kurallarıdır. Bu sebeple bu görevler dahilinde daha temiz ve diğer gezegenleri kirletmeden belki dış uzayda yaşamı bulmuş olabiliriz.
