Albert Einstein’ın kız kardeşi Maja’ya yazdığı el yazısı mektubu, Kudüs’teki bir müzayedede 39.350 dolara satıldı . 1922’de kuzey Almanya’da gizli bir yerden kaleme alınan mektup, fizikçinin Nazi partisinin iktidara gelmesinden tam on yıl önce ülkesinde milliyetçiliğin ve şiddetin yükselişiyle ilgili ileri görüşlü korkularını ortaya koyuyor.
Einstein mektubu, Alman dışişleri bakanı ve bir Yahudi olan arkadaşı Walther Rathenau’nun aşırı sağcılar tarafından öldürülmesinden sonra saklandığı yerden yazdı . Polis tarafından sırada olabileceği konusunda uyarılan ünlü fizikçi, Berlin’den ayrıldı ve kuzey Almanya’da açıklanmayan bir yere kaçtı. Mektubun iade adresi bulunmamakla birlikte, mektubu satan Kudüs’teki Kedem müzayede evine göre , bilim adamları mektubun Einstein’ın Asya’da bir konuşma turuna başlamadan önce liman kenti Kiel’de kalırken yazıldığına inanıyorlar . [ Göreliliğin Ötesinde: Einstein’ın Daha Az Bilinen Çalışması ]
Einstein mektupta “Kimse nerede olduğumu bilmiyor ve kayıp olduğuma inanılıyor” diye yazdı. “Alman meslektaşlarım arasındaki tüm Yahudi düşmanlığına rağmen oldukça iyiyim… Ekonomik ve politik olarak karanlık zamanlar başlıyor , bu yüzden yarım yıl boyunca her şeyden uzaklaşabildiğim için mutluyum.”
California Teknoloji Enstitüsü’ndeki Einstein Belgeleri Projesi’nin müdür yardımcısı Ze’ev Rosenkranz’a göre, Einstein bu mektuptan önce Almanya’da anti-Semitizmin yükselişi konusunda uyarıda bulunmuş, ancak arkadaşının ölümüyle son derece sarsılmıştı.
Rosenkranz yaptığı açıklamada , “Einstein’ın ilk tepkisi panik ve Almanya’yı temelli terk etme arzusuydu” dedi . “Bir hafta içinde fikrini değiştirmişti”
O yıl yurtdışında dersler verirken (ve oldukça ırkçı seyahat günlükleri yazarken ), Einstein’a fotoelektrik etkiyi inceleyen çalışması nedeniyle fizikte Nobel Ödülü’nü kazandığı bildirildi . Nihayetinde, Naziler 1933’te iktidara gelene ve Yahudileri öğretim pozisyonları da dahil olmak üzere kamu görevlerinden uzaklaştıran Yahudi aleyhtarı yasaları kabul edene kadar Almanya’ya döndü.
Hitler şansölye olduğunda Einstein yurtdışında ders veriyordu. Fizikçi, Alman vatandaşlığından vazgeçti ve sonunda , günlerinin sonuna kadar yaşadığı Amerika’ya göç etti .
Daha fazla yazı için tıklayın.
