Doğaüstü varlıklar, insanlarda iyi ve kötü hakkındaki duyguları ortaya çıkarıyor.

Waterloo Üniversitesi‘nde yapılan yeni bir araştırmada doğaüstü varlıklar ve bunları algılayan insanların iyi ve kötü hakkındaki duygularını ortaya çıkarmada gerçek dünyayla ilişkilendirip ilişkilendirmediğine dair bir araştırma yapılmıştır. Komedi ve çizgi filmlerde, bir karakterin bir omzunda şeytan, diğerinde bir melek olduğunu ve kişiyi iyi ya da kötü yönde yönlendirmeye çalıştığını görmüşüzdür. İnsanların gerçek dünyaya ilişkin algılarında da çokta farklı bir durumun ortaya çıkmadığı görülmüştür.

Karakterlerin karar verme ikileminde doğaüstü varlıkların ahlaki karakteri ve güdüleri açık bir şekilde belirtilmiştir. Yani bir şeytandan beklenen kötülükler ile bir melek karakterinden beklenen iyilikler açık bir şekilde bir çok insana göre aynıdır. İnsanların, yaşamlarında  iyi ya da kötü olarak gördükleri bireylerden de benzer beklentileri olduğu bu araştırmayla  gözlemlenmiştir.

Araştırmacılar, iyi ve kötü bireylerin isteklere nasıl yanıt verdiğine dair beklentileri araştırmıştır. Doğa üstü varlıkların yer aldığı, filmlerin ve halk hikayelerinin neden genellikle kötüyü temsil eden şeytan ve iblislerin ve iyiyi temsil eden meleklerin, insanların  isteklerini yerine getirmeye yada onları iyi yada kötü olarak yönlendirmeye odaklı olarak tasvir ettiğini anlamakla ilgilendiklerini belirtmişlerdir.

Araştırma, insanların iyi ve kötü karakterler hakkındaki inançlarının, sıradan insanlara bakış açılarını etkilediğini göstermektedir.

Waterloo’da gelişim psikolojisi profesörü ve çalışmanın baş yazarı Ori Friedman, “Sonuçlarımız, insanların iyi ajanların isteklerinin ardındaki niyetlere duyarlı olacağını, kötü bireylerin bu niyetlere karşı nispeten duyarsız olmasını beklediklerini belirtmiştir. “Bu bulgular, insanların hem normal insanlara hem de doğaüstü varlıklara yönelik taleplerle ilgili beklentilerini şekillendiriyor.”

Araştırma, insanların iyi ya da kötü olmanın başkalarının kararlarını nasıl etkilediği konusunda farklı fikirleri olduğunu gösteriyor. İnsanlar, kötü bireylerin, kendi amaçlarını doğrudan etkilemeyen herhangi bir şeye kayıtsız olduklarını varsayarlar. Bu bulgular, insanların en azından bazılarının doğaüstü varlıklar hakkındaki günlük inançlarının, insan görüşlerine dayanabileceğini öne süren önceki araştırmaları desteklemektedir.

Gelişim psikolojisi alanında doktora adayı olan Brandon Goulding, “Birini kötü olarak görmenin bir yönü, o kişinin başkalarının niyetlerine daha az vurgu yapmasını ve bunun yerine insanların eylemlerinin sonuçlarına daha fazla odaklanmasını beklememiz olabilir” diyor. Çalışmanın yazarı. “İyi bir insanın, birinin ne yapmak istediğini de düşüneceğini ve bunu gerçekte yaptıklarına karşı tartacağını düşünüyoruz.” demiştir.

Araştırmacılar, beş deneyle insanların iyi ve kötü varlıklar hakkındaki beklentilerini araştırmıştır. Araştırmada, 2.231 katılımcı, bir kahramanın bir insan veya doğaüstü varlığa talebi hakkında kısa hikayeler okumuş ve talebin kabul edilme olasılığını değerlendirmiştir. İstek iyi birine yönlendirildiğinde, derecelendirmeler, istekte bulunanın ne istediğini gerçekten anlayıp anlamadığına bağlı olduğu. Kötü bireylerin, kafaları karıştığında ve talep edenin niyetini yansıtmadığında, aynı sıklıkta istekleri yerine getirmeleri beklenmiştir.

“Bu araştırma bize insanların iyiyi ve kötüyü nasıl gördükleri hakkında çok ilginç bir şey anlatmaktadır, o da insanların kötü varlıkların yalnızca zarar vermeye odaklandığını düşünmediği. Bunun yerine insanlar kötülüğü kayıtsızlıkla ve insanların ne istediğini umursamamakla ilişkilendirdiklerini “belirten Friedman. “Ayrıca, insanların ahlaki iyiliğin iyi sonuçlar üretmekten daha fazlası olduğunu düşündüklerini ileri sürmektedir. İnsanlar ayrıca ahlaki iyiliği, insanların ne isteyip ne amaçladığını önemsemekle bağlantılı olarak görüyorlar.” diye belirtmiştir.

Bu araştırma Jung’ un şu sözünü aklımıza getiriyor, “Hepimizin içinde hem kötülük hem iyilik vardır. İçimizdeki iyi ve kötü birbiriyle çatışır ve biz bu çatışmada hangisini seçersek onu yaşarız.”

İyilik ve kötülükten bahsetmişken bu yazımıza da bir bakın.