İstilacı Türler: Amfibi ve Sürüngenlere Örnekler
İstilacı tür: canlıların ait oldukları habitat alanlarından bir şekilde ayrılarak başka bölgelere geçmesine ve o bölgeyi tahrip etmelerine denir. Herhangi bir canlı kolaylıkla istilacı tür konumuna düşebilir ve istilacı türler habitat kaybından sonra biyoçeşitliliğe en çok zarar veren olaydır. Yeni edindikleri bölgeye hastalık yayabilirler, orantısız çoğalma yaşayabilirler ve diğer canlıların ölümüne neden olabilirler.
İstilacı türlerin taşınmasında insan etkeni büyük pay taşısa da bu türler kendi başlarına da bölge değiştirebilirler. Örneğin istilacı türler en çok insanların ulaşım faaliyetleri nedeniyle yayılım gösterirler. Çin veya diğer ülkelerden ithal edilen çiçekler nedeniyle ülkemize pek çok istilacı tür taşınmıştır. Bu noktada uzmanlar daha özverili davranmaya çalışır. Daha önce istilacı böcek türlerini tanıtmıştık şimdi ise istilacı 3 amfibi ve 2 sürüngen türü tanıtacağız.
1. Bufo Marinus
Bufo Marinus, Güney ve Orta Amerika’ya özgü bir kurbağadır. Amerikalıların tarım yapmasında çok yararlı olan bufo marinus Avustralyalıların başına bela oldu. Bu kurbağalar şeker kamışlarını tehdit eden böcekleri yemekte oldukça ustalar. Bu sebeple birkaç kez Avustralya’da da tanıtıldı ve kontrollü olarak yayılımı desteklenmeye başlandı ve nihayetinde işler yolunda gitmedi. Kendi anavatanlarına özgü türler başka bölgelere geçtiğinde nesillerini devam ettirmek için daha fazla çaba sağlarlar. Bufo marinuslarda tam olarak bunu yaptı ve orantısız bir şekilde büyüme sağladı.
Bufo marinus ortalama 15 cm boyunda ve 10 ila 15 yıl yaşayabilen büyük bir kara kurbağasıdır. Amerikanın yerlileri bu kurbağaları zehirli oldukları için oklarının uçlarına sürer, sonra da o okları avlarına fırlatırlardı. Ayrıca kurbağanın zehri Japonlar tarafından saç bakımı veya afrodizyak amaçlı da kullanılmıştır. Nitekim Bufo marinusun Avustralya’da iyi bir etki oluşturduğu söylenemez. Çünkü kurbağanın Avustralya’daki doğal düşmanları kuşlar, yılanlar ve tilkiler gibi benzer canlılardır. Daha önce bu tip zehirli bir kurbağayla karşılaşmamış olan bu avcılar, bufo marinusun avı durumuna düşmüşlerdir. Çok fazla üreme gösteren bufo marinus biyoçeşitliliğe büyük zarar vermeye başladığında Avustralya hükümetinin tüm çabaları iyi bir sonuç vermedi. Sorun hala devam etmektedir.
2. Eleutherodactylus Coqui
Eleutherodactylus coqui, Porto Riko’ya özgü küçük bir ağaç kurbağasıdır ve geceleri çiftleşmek için çıkardığı seslerden tanınırlar. Bu sesler o kadar yüksektir ki Porto Riko’lu değilseniz son çareyi bu kurbağaları öldürmekte bulabilirsiniz. Hawaii halkı da öyle yaptı. Bir şekilde Porto Riko’dan Hawaii’ye geçen coqui kurbağaları ilk başlarda sesleriyle dikkat çekti. Sessizliğe alışmış halk o kadar rahatsız oldu ki bu durumdan kurbağaları yönetime şikayet ettiler. Hawaii Devlet Tarım Dairesi ise çareyi kurbağaları öldürmekte buldu. Ancak Porto Rikolular coqui kurbağasının onlar için ulusal bir sembol olduğunu belirterek öldürülmelerine karşı çıktılar. Hatta öyle bir kriz çıktı ki ortaya Amerikan Kongresindeki bir Porto Riko temsilcisi kurbağalar öldürüldüğü takdirde Porto Riko’nun Hawaii ile tüm diplomatik ilişkilerini keseceklerini belirtti.
Hawaii ve Porto Riko arasında yaşanan bu kriz sürüp gitti. Bizi ilgilendiren kurbağaların diplomatik ilişkilere verdiği zarardan çok çevreye ne zarar verdiğidir. Hawaii’de coqui kurbağaları öyle üremeye başladı ki tahminlere göre dekar başına 55 bin coqui kurbağası olduğu düşünülüyor. Kurbağaların daha çok olduğu bölgelerde sesten dolayı en büyük zararı emlakçılar yaptı. Diğer yandan hiçbir doğal düşmanları olmayan coqui kurbağaları durmaksızın üremeye devam etti. Kurbağalar böceklerle beslenen canlılardır. Bölgedeki böcek sayısı yüksek oranda düştü. Ardından çiçekler tozlaşmayı sağlayacak araçları bulmakta güçlük çektiler ve nihayetinde ülkenin çiçek ihracat oranında düşüş yaşandı. Aslında bu örnek istilacı türlerin ne kadar tehlikeli olduğunu bizlere gösteriyor. Taş yerinde ağırdır deyip diğer örneklere geçelim.
3. Boğa Kurbağası – Lithobates Catesbeianus
Boğa kurbağası, kendi habitat alanı olmayan bölgedeki canlılarının yerlerini işgal ettikleri ve yiyeceklerini yedikleri için ekosistemdeki dengeyi bozarlar. Bunun sonucunda, ekosistemin ana canlılarının üreme hızı azalmaktadır.
Dahası, avlayarak ya da avlarını yiyerek, doğrudan yerel amfibileri ortadan kaldırabilirler. Aynı şekilde, hastalık ve parazit bulaştırarak habitatı da bozabilirler.
Bu kurbağa, amfibilerde chytridiomycosis adı verilen bir hastalığa neden olan Batrachochytrium dendrobatidis adlı mantar hastalığının taşıyıcısıdır. Bu mantar, amfibilerin dünya genelinde neslinin tükenmesinden sorumludur.
Diyetinin çeşitliliği, bu kurbağayı oldukça güçlü bir avcı haline getirmektedir. Gittiği her yerde, yerli türlerin tükenmesine neden olmaktadır. Genel olarak, boğa kurbağalarının gittiği ülkelerde gerçekleşen durum budur.
4. İstilacı Türler: Boiga irregularis
Boiga irregularis hafif zehirli olan kahverengi ağaç yılanıdır. Yılan ilk olarak 1950 yılında Guam’da keşfedildi. Guam’a ne şekilde geldiği tam olarak bilinmese de büyük tahriplere neden olduğu biliniyor. Kahverengi ağaç yılanı her yönden istilacı bir tür. İlk olarak yüksek nüfusları nedeniyle Guam’da bulunan belirli kuş ve yarasa türlerinin neslinin tükenmesine neden oldu. İkincisi ısırılıp hastaneye kaldırılan bin çocuktan birinde kahverengi ağaç yılanının izi var. Üçüncüsü ağaç yılanları elektrik direklerine tırmanarak pek çok kez elektriklerin kesilmesine neden oldu. Son olarak tarımsal zarara neden oldu. Ağaç yılanlarının nüfusunu azaltmak için yönetim tarafından pek çok önlem alındı.
5. Trachemys scripta
Trachemys scripta tatlı su kaplumbağasıdır ve evcil hayvan ticareti en çok yapılan türler arasında yer alır. Ortalama olarak 30 yaşına kadar yaşayabilir. Bu kaplumbağalar ulaştıkları bölgelerde fazla üreme sağlayarak diğer kaplumbağa türleriyle besin rekabetine girer. Diğer türlerin kaynaklarını kullanmada son derece başarılıdırlar bu sebeple istilacı tür olarak sınıflandırılırlar. Ayrıca insanlar için oldukça tehlikelidirler çünkü potansiyel olarak salmonella gibi bakterilerin taşıyıcılarıdır. Bu kaplumbağalardan insanlara kolaylıklar salmonella bakterileri bulaşabilir. Salmonella hakkında detaylı bilgi almak için şu yazımızı okuyabilirsiniz.
