Tiroid Bezi: İşlevi, Yeri ve Hastalıkları
Tiroid bezi, boğaz kısmında bulunan kelebek şeklinde bir organdır, insan sağlığı için çok önemlidir. Endokrin sistemin bir parçasıdır, insan duygularının düzenlemesinde ve vücutta çeşitli fonksiyonları düzenleyen hormonlar üretmekle sorumludur. Bunlar; kalp atış hızı, büyüme, vücut sıcaklığı düzenleme, doğurganlık ve sindirim sisteminde görev alma şeklinde sıralanabilir.
Tiroid Bezinin Fonksiyonları Nedir?
Tiroid bezi vücuttaki her bir hücrenin kontrolünden sorumludur. T3 ve T4 hormonlarını kan dolaşımına karıştırır. Bu hormonlar hücrelerin ve organların besin maddelerini enerjiye dönüştürmesini sağlar. Bu şekilde tiroid bezi vücudun ana metabolik kontrol merkezidir.
Tiroid, hipofiz bezi ile birlikte çalışır. Hipofiz bezi, tiroidin salgıladığı hormonları düzenler. Tiroid bezi en fazla T4 hormonu üretir, ancak çok aktif bir hormon sayılmaz. Bir enzim yoluyla T3 hormonuna dönüştürülüp öyle kullanılır.
Sinir sistemi fonksiyonları, beyin, saçlar, gözler, kalp, bağırsaklar, büyüme, kas gücü ve boşaltım sistemi fonksiyonlarının düzenlenmesinden tiroid bezi sorumludur.
Tiroid Bezi Hastalıkları ve Tedavisi
Tiroid bezi yüzünden hasta olan Amerika Birleşik Devletlerinde sadece 20 milyon Amerikalı var. Madalyonun kötü tarafı ise hastaların yüzde 60’ı sorun yaşadığının farkında olmuyor. Özellikle kadınlar bu konuda fazlaca risk altında. Kadınların en az 8’de 1’i tiroid rahatsızlığı geçiriyor. Bu oran neredeyse erkeklerin 5 ila 8 katı.
İlginç bir hastalık vardır ki o da 1935’te İrlandalı doktor Robert James Graves tarafından keşfedilen Graves hastalığı olarak adlandırılıyor. Graves hastalığı, bağışıklık sisteminin tiroid bezine yaptığı saldırılar sonucu, daha fazla aktif olmasını sağlayarak ortaya çıkmasına neden olan bir hastalıktır. Aşırı aktif bir tiroid, hipertiroidizm denilen bir durumdur. Boyunda guatr denilen şişkinlik yaygın bir semptomdur.
Birde graves hastalığının zıttı var buna da hipotiroidi denilir. Fazla hormon üretmekten ziya da daha az hormon üretme sonucu ortaya çıkar. Sonucunda ise tüm vücut fonksiyonları yavaşlama gösterir. Oldukça tehlikeli bir durumdur ve Amerika da her yeni doğana Hipotiroidizm taraması yapılır.
Tiroidi etkileyen bir diğer etken kanserdir. Genelde kanser alınmaya çalışılır, ya da tiroid bezinin alınmasıyla sonuçlanır. Tiroid bezleri alınan hastalara takviye ilaç verilir. İnsanlar tiroid bezi olmadan da yaşayabilirler.
Sağlıklı Bir Tiroid Bezi İçin Ne Gereklidir?
Tiroid bezinin sağlıklı çalışmasını desteklemek için uzmanlar iyot alımı öneriyor. Bir çay kaşığı iyot, tiroidin günlük hormon üretimi için yeterli takviye sayılır. Tiroid bezi her zaman iyot alımına ihtiyaç duyduğu için bunun alımını her gün az az yapın. Bu nokta önemli her gün az miktarda iyot alımı yapılmalıdır.
İyot elde etmenin en iyi yolu deniz ürünleridir. Ayrıca yiyeceklerinize iyotlu tuz ekleyerekte yiyebilirsiniz.