Dalak Nedir? Yeri ve Hastalıkları
Dalak lenfatik sistemdeki en büyük organdır. Vücutta ki sıvıları dengede tutmak gibi önemli bir görevi vardır. Ancak o olmadan da yaşayabiliriz.
Dalak göğüsün altında, karnın sol tarafında , kaburgaların altında ve midenin üst tarafında yer alır. Yumuşak ve morumsu bir rengi vardır. İki farklı doku tipinden oluşmaktadır. Bunlara kırmızı hamur dokusu ve beyaz hamur dokusu denilmektedir. Kırmızı hamur dokusu kanı filtrelemeye ve hasar görmüş kırmızı kan hücrelerinden kurtulma işlemi görür. Beyaz hamur dokusu ise bağışıklık hücrelerinden oluşur, bu hücrelere ”T” ve ”B” hücreleri denilmektedir. Bağışıklık sisteminin enfeksiyonla savaşmasına yardımcı olur.
Dalağın Boyutu Nedir?
- Sağlıklı ve yetişkin bir insanın dalağı 150 gramdır.
- Yukarıdan aşağıya uzunluğu 11 santimetredir.
- 9. ve 11. kaburgalar arasında bulunur.
Dalağın Vücuttaki İşlevi Nedir?
Dalak vücutta kan filtresi görevi görür. Kırmızı kan hücrelerinin miktarını ve kan birikimini kontrol etmekle birlikte enfeksiyonla mücadeleye yardımcı olur. Dalak, potansiyel olarak tehlikeli bakterileri, virüsleri ya da kandaki mikroorganizmaları tespit ederse, lenfositler adı verilen istilacılara karşı savunma görevi gören beyaz kan hücrelerini oluşturur. Lenfositler, yabancı mikroorganizmaları öldürmek ve vücutta yayılmasını önlemek için antikorlar üretir.
Ayrıca hasar görmüş kan hücrelerinin içinden sağlıklı besinleri alarak yeni kan hücrelerine ilave etme işlevi de görür. Bununla birlikte vücudun ihtiyacına göre büyüyebilir, ya da daralabilir.
Dalak Hastalıkları Nelerdir?
Her şeyden önce dalak içince bir yırtık oluşabilir. ”Dalaklanmak” deyimi de bu durumdan türetilmiş olabilir. Son derece sancılı bir durum olan dalak yırtılması genellikle spor yaparken veya araba kazası sonunu meydana gelir. Bu acil durumlarda dalağın yırtılmasına neden olur, ciddi iç kanama gerçekleşebilir. Yırtılmanın diğer belirtileri; soluk ten, baş dönmesi, hızlı kalp atışı ve yorgunluk olabilir.
Bu tip kazalarda ilk iş olarak doktora gidilmelidir. Doktorunuz yaptığı muayene sonucunun ciddiyetine göre bir tedavi yöntemi belirler. Genellikle ciddi olmayan dalak yırtılmalarında cerrahi bir müdahale de bulunulmaz, hasta kendiliğinden iyileşmeye bırakılır, ancak bu süreçte de doktorunuz iç kanama ve diğer risklerin oluşmasını önlemek amacıyla sizi hastanede tutabilir.
Ancak ciddi dalak yaralanmalarında dalağın bir bölümü ya da tamamı vücuttan alınabilir. Bir insan dalağı olmadan yaşayabilir fakat enfeksiyonlara karşı daha savunmasız hale gelecektir.
Büyümüş Dalak Nedir?
Bir diğer adıyla splenomegali, dalağın genişlemesidir ve ciddi bir durumdur ancak tipik olarak tedavi edilebilir. Ayrıca büyümüş bir dalağın yırtılma ihtimali söz konusudur. Bununla beraber çeşitli hastalıklar için ön neden olmuş olabilir.
Genişlemiş bir dalağın tipik olarak ilk belirtileri şunlardır;
- Karın bölgesinde ağrı, aynı zamanda omuz bölgesine de yayılım gösterebilir.
- Yorgunluk
- Yemek yemeden tokluk hissi
- Gece ateşlenmeleri
- Cilt renginde solgunlaşma
Bu tip dalağın genişlemesi vakalarında doktorlar altta yatana sebebe göre bir tedavi yöntemi belirler. Eğer büyümenin neden olduğuna dair hiçbir şey belirlenemiyor ve yırtılma gibi ciddi hastalıkların önünü açıyorsa dalak vücuttan alınır.
Dalak Kanseri
Dalaktan kaynaklanan kanser vakaları oldukça nadirdir. Genelde kanserleri dalağa kanseri bulaştırır. Nadir akciğer ve mide kanseri gibi diğer kanser türleri de dalağı işgal edebilir. Bu tip durumlarda tedavi yöntemi belirlenir. Çoğunlukla dalak alınarak yayılımın durdurulması amaçlanır.
İnsan Vücudunun Diğer Organları
İnsan Vücudunun Diğer Sistemleri
- Solunum Sistemi: İşlevi, Hastalıkları
- İskelet Sistemi Nedir? İşlevi ve Hastalıkları
- Kas Sistemi: Çeşitleri, İşlevi, Hastalıkları
- Lenfatik Sistem: Fonksiyonları ve Hastalıkları
- Sindirim Sistemi Nedir? İşlevi ve Hastalıkları
- Dolaşım Sistemi
- Endokrin Sistem: Fonksiyonları ve Hatalıkları
- Cilt: İnsan Vücudunun En Büyük Organı
- Bağışıklık Sistemi: Hastalıklar ve Fonksiyonları
