Helmintler Nedir?

Helmintler, konakta yaşayan ve orada beslenen bazen de konağın hastalığına neden olan solucan şeklindeki parazitlerdir.

• Helmint, solucan anlamına gelen bir terimdir.
• Bütün helmintler, uzun yassı veya yuvarlak gövdeli omurgasızlardır.
• Bir milimetreden bir metreye kadar değişen uzunluklarda birçok farklı türlerde helmint vardır.
• Helmintler, insanlarda da olmak üzere bir dizi konukçuyu enfekte eder.
• Helmintler hafif veya ölümcül olmak üzere geniş bir hastalık yelpazesine neden olan çeşitlilik gösterir.
• Helmintler, Dünyada iki milyardan fazla insanın etkilendiği en önemli hastalık nedenlerinden birisidir.

Yuvarlak solucan

Yuvarlak kurtlar veya nematodlar, insan bağırsağında yaşayabilen, beslenebilen ve üreyebilen ince kurtlardır. Belirgin semptomları yoktur.

solucanlar şu durumlarda vücuda girebilir;

1. Kirlenmiş yiyecek veya su tüketiminde bulunmak
2. Solucan doğrudan cilde girebilir.
3. Solucanı taşıyan sivrisinek veya böcek ısırması

Dev yuvarlak solucan

Bu kurtlar genellikle 30 santimetreden uzundur ve çapı 2-6 milimetre arasında değişir.

Ascaris lumbricoides, insanları en çok etkileyen ve 35 santimetreye kadar büyüyebilen uzun kurtlardır. Yumurtaları toprağa biriktirilir ve insanlara kirli yiyecek veya içecek yoluyla bulaşır. Yumurtalar bağırsaklardan çıkar ve akciğerlere taşınır. Daha sonra ciğerlerden ağıza toplanır ve oradan yutulur.

Ascaris lumbricoides, genellikle tropik bölgelerde ve sağlık koşullarının zayıf olduğu yerlerde görülür.

Vücuttaki solucan sayısı azsa belli bir semptom göstermez. Fakat sayısı fazlaysa kusma, nefes darlığı veya karın şişmesi görülebilir.

kamçı veya kırbaç solucan

Kırbaç solucanları uzun ince ve daha kalın devam eden kuyruğuyla ayırt edilir. 5-8 santimetreye kadar uzayabilirler.

Trichuris trichiura insan vücudunda yaşayan kırbaç kurdudur. Bunlar da dev yuvarlak kurtlar gibi kirli yiyecek ve içeceklerle bulaşır. İnce bağırsağın içinden çıkarlar ve gelişirler. Dünya’da 600-800 milyon kişiye kırbaç virüsü bulaştığı tahmin edilmektedir.

Kancalı solucan

Bu kurtlar pembe veya grimsi renktedir. Dev yuvarlak kurtlardan daha küçüktür. Kafaları hafifçe büküldükleri için bu ismi almışlardır.

Ancyclostoma duodenale türü iki çift dişe ve gelişmiş bir ağıza sahiptir. Necator americanus türü ise bağırsaklara takılması için diş yerine bir çift kesme plakasına sahiptir.

Bu kurtlar en yaygın olarak çıplak ayakla kirlenmiş toprakla doğrudan cilde temas etmesidir. Cilde nüfuz ettikten sonra o bölgede kaşıntıya ve döküntüye neden olur.

Şiddetli enfeksiyonlarda karın ağrısı, ishal, halsizlik ve kilo kaybına neden olabilir. Kan emici kurtlar olduğu için de kansızlığa neden olurlar. Bu kurtlar bağırsaklara verdiği hasarla önemli besinlerin emilmesini azaltır. Bu durum çocuklarda ve hamilelerde oldukça önemlidir.

Filarial solucan

İplik benzeri kurtlardır. Bunların örnekleri, Wuchereria bancrofti ve Onchocerca volvulus’tur.

Wuchereria bancrofti

• Bir sivrisinek ısırığıyla bulaşır. Afrika, Güney Amerika ve Asya olmak üzere 120 milyondan fazla insanı etkiler.
• Lenf düğümlerinde yaşar. Eksteremite ve genital organlarda şişlik yaparak ağrılı ve şekil bozucu hastalık olan fil hastalığına neden olur.

Onchocerca volvulus

• Simulium sineğinin ısırığıyla yayılır. Dünya çapında 18 milyondan fazla insanı etkiler.
• Cildin yağ tabakasında yaşar. Eğer gözlere ulaşırsa körlüğe neden olur.

Tenyalar

Bağırsaklarda yaşayan şerit şeklindeki kurtlardır. Bilimsel adı cestodoldur. Kontamine olmuş yiyeceklerle bulaşırlar. En az iki konakçı içerir. Yetişkinler bir konakçıda ( bir insan ) yaşarken, larvalar başka bir konakçıda ( bir domuz ) yaşar.

Yetişkin tenyası çok nadir ciddi semptomlara neden olur bu yüzden insanlar dışkılarında solucandan parçalar görene kadar enfekte olduklarını anlamazlar. Bu parçalar beyaz pirinç tanelerine benzer.

Larvalar ise konakçıların dokularında kistler yaratırsa enfeksiyonlar ölümcül olabilir. Farklı tenya türleri insanlarda farklı belirtilere neden olur.

Trematodlar

Genellikle fluke olarak bilinirler. 1-7 milimetre arasında değişen oval veya yaprak şeklindeki kurtlardır. İki gruba ayrılırlar, doku ve kan döküntüleri.

Doku fluke

• Bu parazitler genelde karaciğerde ve safra kanallarında yaşar.
• Clonorchis sinensis safra kanallarında yaşar ve orada beslenir. 200 milyon insan risk altındadır.
• Karın ağrısına, sarılığa ve kilo kaybına neden olur.

Kan fluke

• Bu hastalıkların sebebi Schistosoma cinsine aittir.
• İnsanların kanında yaşar.
• Salyangoz ateşi hastalığına neden olurlar ve larvalar doğrudan cilde girerler.
• Belirtileri, karaciğer hasarı, böbrek yetmezliği ve ciltte kızarıklıklar olabilir.
• Enfekte olmuş tatlı su salyangozlardan bulaşır.

kaynak:

YourGenome