Grip Aşısı Nedir? Yan Etkileri ve Daha Fazlası (2019-2020 Yılı İçin Güncellendi)
Mevsimsel grip aşısı, grip ve diğer türlerinden korunmak için uygulanan yıllık bir aşıdır. Amerika Birleşik Devletleri’nde, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezine göre, 6 aylık ve daha büyük yaştaki her birey için grip aşısı önerilmektedir. Bu yazımızda ”Grip aşısı gerekli midir?”, ”Grip aşısı yaptırmalı mıyız?”, ”Grip aşısının yan etkileri nelerdir?” ve ”2019-2020 Grip aşısı içeriği nedir?” gibi konuları ele alacağız.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezine göre, 6 aylık ve daha büyük yaştaki herkes için mevsimsel grip aşısı önerilmektedir.
Grip özellikle; hamile kadınlarda, çocuklarda ve 65 yaş üstü bireyler için önemli bir sağlık sorunu olabilir. CDC’ye göre grip aşısı, gripten kendinizi ve ailenizi korumanın en iyi yoludur. Grip virüsleri her yıl değişmektedir. Buna bağlı olarak her yıl yeni bir grip aşısı geliştirilir. Bilim insanları grip aşılarını hazırlarken mevsimsel olarak gelecek yıla hangi virüsün daha etkin olacağını araştırıp göz önünde bulundurarak hazırlarlar.
Vanderbilt Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde ilaç ve bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. William Schaffner “Grip virüsü her yıl farklı bir boyutta karşımıza çıkıyor, insanların her yıl grip aşısı yaptırmaları gerekiyor” diyor. (Bağışıklık Sistemi: Hastalıklar ve Fonksiyonları)
Grip aşıları 3 ya da 4 grip virüsüne karşı koruma sağlar. Bunlar influenza A, influenza B, H1N1 ve H3N2 ‘dir
Grip aşısı ne zaman yapılmalı?
Grip mevsiminin tam olarak ne zaman başladığı ve bittiği öngörülemediği için son baharın ortalarında öneriliyor. Yani hekimler tarafından belirtilen Ekim ayının sonuna kadar alınması gerektiğidir. Grip hastalığı tipik olarak ocak ve şubat aylarında ortaya çıkar.
Grip Aşısı Etkili midir?
Mevsimsel grip aşısının ne kadar etkili olacağını, aşı içindeki suşlar (virüsler) ve vücut içi dolaşımda olan suşların uyumluluğu gibi çeşitli faktörler belirler. Bazı yapılan çalışmalar, aşıdaki suşların dolaşımda olanlarla iyi bir eşleşme gösterdiği takdirde, aşılanmış bireylerin, aşılanmayan insanlara kıyasla gribe yakalama olasılığının yüzde 60 daha az olduğunu göstermektedir. (Grip Türleri; Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi)
Grip aşısı etkinliği aynı zamanda aşılanan kişiye bağlı olarak da değişebilir. Aşı sağlıklı yetişkinlerde ve daha büyük çocuklarda çok iyi sonuçlar verirken, yaşlılarda daha az iyi sonuç vermektedir.
Örneğin, CDC’den yapılan bir 2013 çalışmasında, o yılın grip aşısının 65 yaş ve üstü yetişkinlerde çok etkili olmadığı tespit edildi.
Ancak başka diğer çalışmalarda grip aşısı olan bireylerin daha az doktora gittiği ortaya çıkmıştır. Klinik Bulaşıcı Hastalıklar dergisinde yayınlanan bir 2013 araştırması , grip aşısı olan kişilerin gripten hastaneye yatma ihtimalinin daha düşük olduğunu ortaya koymuştur.
Yüksek doz grip aşısının yaşlı yetişkinler için daha iyi koruma sağladığını gösteren bazı çalışmalar vardır. Yüksek doz aşının, standart doza kadar 4 katını içerir. New England Journal of Medicine’de yapılan bir 2014 araştırmasında, yüksek doz aşının, grip karşısında standart dozdan yüzde 24 daha fazla koruma sağladığı görülmüştür.
2019-2020 Yılı İçin Grip Aşısı
2019-2020 grip aşısı bileşenleri geçen yıla göre biraz daha farklı olacaktır. Bu yılın grip aşısında H1N1 ve H2N3 virüslerinin farklı bileşenleri kullanılacaktır. T.C. Sağlık Bakanlığının, Dünya Sağlık Örgütünden edindiği bilgiye göre aşının içinde şu suşlar bulunacaktır.
- Bir A / Brisbane /02/2018 (H1N1) pdm09 benzeri virüs.
- Bir A / Kansas /14/2017 (H3N2) benzeri virüs.
- Bir B / Colorado /06/2017 benzeri virüs.
- Bir B / Pkuhet/3073/2013 benzeri virüs.
T.C Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan bu bilgilere şuraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Grip Aşısı Hamile Kadınlar İçin Güvenli midir?
Evet. CDC’ye göre, çalışmalar grip aşısının hamileliğin herhangi bir aşamasında kadınlar için güvenli olduğunu gösteriyor.
Ve grip aşısı hamile kadınlar için daha büyük önem arz etmektedir. Çünkü hamile kadınların grip aşısı olmadıkları taktirde daha fazla hastalık riski taşıdıkları ortaya koyulmuştur. Buna ek olarak, gebelikte anneye yapılan grip aşısı doğum olduktan sonra 6 ay kadar bebeği de koruduğu ortaya çıkartılmıştır.
Grip Aşısı Yan Etkileri Nelerdir?
CDC’ye göre grip aşısından hafif yan etkiler; enjeksiyon yerinde ağrı, kızarıklık veya şişlik, düşük dereceli ateş ve ağrıları beraberinde getirebilir. Ama bu yan etkiler grip aşısı olanların sadece yüzde birinde görülmektedir.
Alerjik reaksiyonlar da dahil olmak üzere nadir fakat ciddi yan etkiler ortaya çıkabilir. Ciddi yan etki belirtileri; nefes almada zorluk, göz veya dudak çevresinde şişme, baş dönmesi ve yüksek ateştir. CDC, ciddi yan etkiler yaşarsanız derhal tıbbi yardım almanız gerektiğini söylüyor.
Bildiğiniz üzere grip için spreylerde kullanılmakta, çoğunlukla çocuklar kullansa da sık sık yetişkinlerde kullanabiliyor. Çocuklar için, grip burun spreyinin yan etkileri burun akıntısı, hırıltılı solunum, baş ağrısı, kusma, kas ağrıları ve ateş olabilir. Yetişkinler için yan etkiler burun akıntısı, baş ağrısı, boğaz ağrısı ve öksürüğü içerir. CDC, bu yan etkilerin kısa bir süre süreceği söyleniyor.
Grip Aşısı Bizleri Grip Yapar mı?
Bu hiçbir dayanağı olmayan içi boş mitten ilerisi kesinlikle değildir.
Grip aşısı içindeki virüsler öldürülür bu yüzden grip olma şansınız bulunmuyor. Ancak grip aşısının 1-2 hafta sonra etkisi ortaya çıktığı için, bu süreçte grip olursanız bunu söyleyenler aşıya bağlayabilir.
Kimler Grip Aşısı Olmamalı?
6 aydan küçük çocuklar grip aşısı olmamalıdır. CDC’ye göre, geçmişte bir grip aşısına şiddetli alerjik reaksiyon geçirenlerde aşılanmamalıdır.
Yüksek ateşiniz varsa grip aşısı yapmamalısınız (Ateş bitene kadar beklemelisiniz).
Ancak, hafif bir soğukluk ya da baş ağrısı gibi küçük bir hastalığınız varsa, yine de bir grip aşısı yaptırabilirsiniz, hatta aşı bu durumda mükemmel derecede iyi gelir.
Bu makale bilgilendirme amaçlıdır, tıbbi bir tedavi yöntemi kesinlikle önermez. Yazı için kullanılan kaynaklar aşağıda yer almaktadır.
Kaynak ve İleri Okuma:
- Sağlik.gov.tr
- https://www.cdc.gov/flu/about/qa/flushot.htm
- https://www.livescience.com/40279-flu-shot-information.html
