Matematiğin Tarihi
Matematik dendiğinde çoğumuz korkar ya da o dersi sevmeyiz. Ama aslında kimilerine göre matematik bir sanattır. Ve bu sanat yıllar yıllar önce nasıl ortaya çıkmış bir bakalım.
Matematik;
•Antik Çağ Dönemi
• Eski Yunan Dönemi
• Hint – Arap Dönemi
• Aktarma Dönemi
• Modern Dönem Başlangıcı
• Modern Dönem olmak üzere 6 döneme ayrılmaktadır.
Antik Çağ Dönemi (M.Ö.2000 – M.Ö.500)
Bu dönemde sayı sistemleri ve aritmetik teknikler gelişmiştir. Mevsimleri ve astronomik olayları belirlemek için takvimi icat etmişlerdir. Sanat ve mimaride geometrik form kullanılmıştır. Antik Çağ da toplumlar gelişirken matematiğe olan ihtiyaç da artmıştır. Ticaret için sayı ve aritmetik sistemlere, mevsimleri ve kozmik periyotları izleyebilmek için astronomik hesaplamalara ihtiyaç duydular.
Bu tablet Irak Çölünde bulunmuştur. Tablet Pisagor üçlülerinin (a2+b2=c2 ) listesini Babil sayıları ile vermektedir. Sayı sistemi sadece iki sembolden oluşmakta ve 60 tabanını kullanmaktadır.
Chiu Chang Suan Shu, Hun Hanedanlığı döneminde antik Çin’den kalma bambu çubuklarına yazılmış Dokuz bölümden oluşan yazıtlardır. Üç bölüm ölçme ve mühendislik, üç bölüm paylaşma problemleri üç bölüm hesaplama yöntemleridir.
Yunan Dönemi(M.Ö.600 – M.S 529)
Yunan filozoflarının doğa olaylarına akılcı yaklaşımı bu dönemin başlangıcıdır. Mantık, bilim ve matematik alanında okulları kurulmuştur. Bu dönemde matematikçiler çalışmaları karşılığında üne sahip olmuşlardır.
Euclid Geometrisi; Euclit in yazdığı elements kitabında ilk kez teorem ve ispatlara dayanan matematik sistemlerine rastlanmıştır.
Euclid‟in Elements of Geometry kitabının çevirileri Önerme 47, Pisagor Teoremi
O dönemde Arşimet çoğumuzun bildiği suyun kaldırma kuvvetini değil, kabın taşırdığı su miktarını bulmuştur. Bir gün o dönemin kralı kuyumcuya verdiği miktar altın kadar kendisine taç yaptırmak istemiştir. Kral tacı aldıktan sonra içine bir kurt düşer acaba bu kuyumcu benim verdiğim altından başka içine gümüş gibi madenler koymuş mudur? Diye. Ardından Arşimet bir gün hamamda bu durumu düşünürken hamam kaplarının taşırdığı su miktarlarının farklı olduğunu anlar ve Eureka (buldum) diyerek sevinir. Bu sayede kuyumcunun taca başka madenler de koyduğu belirlenir. (Pisagor hakkındaki yazımı bu metne tıklayarak ulaşabilirsiniz)
Yunan filozoflar evreni Matematik terimleriyle ifade etmeye çalışmışlardır. Platon (Eflatun) dünyaya ilişkin beş elementi, hava, su, ateş, evren, toprak olarak ifade etmiştir.
Hint-Arap Dönemi(M.Ö.200-M.S.1450)
Hintliler M.Ö.150 ile M.S.800 yılları arasında 10 tabanlı sayı sistemini ve hane sistemini geliştirdiler. Bu sistem Araplar tarafından alınarak M.S. 700 ile 1250 yıllarında tüm dünyaya yayıldı. Araplar genelde Yunan matematiğini koruyarak bu alanda çalışmalar yapmışlardır. Araplar cebir kelimesini matematiğe kazandırdılar. Polinom eşitliklerinin çözümü ile ilgili yöntemler geliştirdiler.
9.yüzyılın ortalarına doğru Bait Al- Hikma, yani Bilgeliğin Evi anlamına gelen kütüphane, akademi ve çeviri bürosu gibi alanlarda hizmet veren bir kurum açıldı.
9.yüzyılın ortalarına doğru Bait Al- Hikma, yani Bilgeliğin Evi anlamına gelen kütüphane, akademi ve çeviri bürosu gibi alanlarda hizmet veren bir kurum açıldı.
Ebu Abdullah Muhammed bin Musa el-Harezmi
İranlı matematikçi, bilim adamı ve yazardır. Çalışmalarını Bağdat’ta yapmıştır. Algoritma sistemini geliştirmiştir. Cebir kelimesi El Harezmi‟nin El-Kitab’ul Muhtasar fi’l Hesab’il Cebri ve’l Mukabele adlı eserinden alınmıştır.
Aktarma Dönemi (1000 AD – 1500 AD)
Arapçaya çevrilen Yunan eserler Latinceye çevrilmiştir.. Ve tüm Avrupa’ya yayılmıştır..
Hint-Arap rakamlarının kağıt ve kaleme dayalı algoritmalar abaküs kullanımını bitirmiştir..
Modern Dönem Başlangıcı (1450 – 1800)
Trigonometrik oranların yaklaşık değerini veren tabloların basılmıştır. Ve trigonometri ve matematik analiz metotlarını kullanan araştırmalar yapılmıştır. Logaritma John Napier tarafından hesaplamalar için geliştirildi. Hatta bu gelişme bilgisayarın icadında öncü olmuştur. Fransız Matematikçiler Descartes ve Viete cebirin gelişiminde rol oynamıştır.
Analiz yani kalkülüs ortaya çıkmıştır. Bu sistem Isaac Newton ve Gottfried Leibniz‟in ortak çalışmasıdır.
François Viète
François Viète’nin In Artem Analyticam Isagoge (Analitik Sanata Giriş) eserinde Bilinen ve bilinmeyen sembolleri göstermek için harflerin kullanılmasını önermiştir.
İskoç John Napier Mirifici Logarithmorum Canonis descriptio eserinde hesaplamalaradaki Logaritmayı anlatmıştır. Ama onun anlattığı logaritma bugünkünden farklıdır. Matematikçi Henry Briggs le çalışarak 10 tabanlı logaritmayı geliştirmişlerdir.
Modern Dönem(M.S.1800 –Günümüz)
Eulid geometrisine alternatifler geliştirmişlerdir. Kümeler matematiğin teorik esası olarak kullanılmaya başlanmıştır. Olasılık ve istatistik hava tahmini, anketler gibi günlük problemlerin çözümünde kullanılmıştır. Bilgisayarların donanım ve yazılımı geliştirilmiştir.
1946’da John W. Mauchly veJ. Presper Eckert ENIAC’ı inşa ettiler. 30 ton ağırlığında olan bu devasa bilgisayar saniyede sadece 100.000 hesaplama yapabiliyordu.
