Yarasalar: Uçan Memeliler

Uçabilen bir memeli olarak yarasaların olağanüstü canlılar olduğuna hiç şüphe yok. Ancak ortalıkta yarasalar hakkında pek çok yanlış inanış dolanmaktır. Kimilerine göre zehir yayan bir canlı iken,  kimisine göre Batman karakterini var eden canlılar olmuştur. Nitekim her şeyden önce şunu bilmeliyiz ki yarasalar sağlıklı bir çevre için çok önemlidir. Zararlı böcekleri yer, arılar gibi çiçeklerin tozlanmasını sağlar ve nice katkılarda bulunur doğaya.

Tam altı kıtaya yayılmış 1300’den fazla yarası türü vardır. Ülkemizde kayıtlara geçmiş 32 yarasa türü vardır. Endonezya ise 216 yarasa türüne ev sahipliği yapmaktadır. Ve yarasa popülasyonunun en fazla olduğu ülkelerden birisidir. Dünya üzerinde yarasalar memeli nüfusunun beşte birini oluşturmaktadır.

Megabatlar ve Mikrobatlar

Yarasalar iki gruba ayrılır. Bunlar megabatlar yani büyük yarasalar, diğeri ise mikrobatlardır. Mikrobatlar daha küçük boyutlardadır fakat en büyük mikrobat türü en küçük megabat yarasa türünden daha büyük olabilir. Büyük yarasalar sınıfında çok meşhur olan tilki yarasalarda yer alır. Ve bazı büyük yarasaların kanat açıklığı 2 metreyi bulabilir. Mikrobat yani küçük yarasaların ortalama kanat açıklıkları 25 cm kadardır. Bu grupta bulunan en küçük yarasa ise bumblebee yarasasıdır ( Craseonycteridae thonglongyai) ve yalnızca 3 cm kadar bir kanat açıklığı mevcuttur.

Ağaca asılı tilki yarasaları.

Yarasalar Nerelerde Yaşar

Bazı adalar ve Antarktika hariç hemen her yerde yaşarlar. Ekvatora daha yakın olan sıcak alanları tercih ederler ve yağmur ormanları, dağlar, tarım arazileri, ormanlar ve şehirlerde bulunabilirler. Hepimiz aslında hep mağaralarda hayal ederdik değil mi?

Bu tüylü memelilerin onları sıcak tutmak için çok fazla yağları yoktur ve bunun yerine soğuktan korunmak için iki stratejisi vardır. Bazı yarasalar daha sıcak bölgelere göç eder, diğerleri ise torpor adı verilen kısa süreli kış uykusuna yatarlar. Torpor sırasında bir yarasa metabolik hızını düşürür, vücut ısısını azaltır, solunum ve kalp hızını yavaşlatır.

Yarasalar ağaçlara, mağaralara, madenlere ve ahırlara akın eder, hava koşullarından korunma, yırtıcılardan korunma ve yavrularını yetiştirmek için inzivaya yer veren herhangi bir yer onlar için yeterli olur. Genellikle 100 ila birkaç bin kişiden oluşan koloni denilen gruplar halinde birlikte yaşarlar.

Genellikle gündüzleri uyur geceleri avlanmaya çıkarlar. Bir gecede avlanmak için 50 km kadar gidebilirler.

Yarasalar Ne Yer

Çoğu yarasa türü çiçekler, böcekler, meyveler ve yapraklar üzerine kurulu çok geniş bir menüleri vardır. Ancak yine de türüne göre değişkinlik gösterebilir. Megabatlar genellikle meyve, mikrobatlar ise küçük böceklerle beslenir.

Bazı yarasalar ise gün içinde vücut ağırlıklarının yarısı kadar besin tüketebilirler. Tilki yarasalar bu türler için en iyi örnektir. Oldukça hızlı bir şekilde beslenir yarasalar.  Yaban Hayatı Koruma Örgütü’ne göre kahverengi yarasalar sadece 1 saat içinde 1000 tane küçük böcek yiyebilir.

Ve hepimizin merak ettiği kısım vampir yarasaların gerçek olup olmadığı? Evet vampir yarasalar gerçek ve bu tür yarasalar genellikle geyik ve diğer yabani canlılardan beslenirler. Ortalama dünya üzerinde üç türü bulunuyor. Genellikle ortalıkta gezmeyi sevmezler. Ve vampir yarasalar ısırdığında sandığınız gibi bir zehir yada bulaşıcı hastalık kolay kolay bulaştırmaz. Oldukça sevecen canlılardır ve Discover dergisinin bildirdiğine göre vampir yarasa tükürüğündeki bir antikoagülan kalp ve inme hastalıkları için yararlı bir bileşen olabilir.

Bir vampir yarasa.

Yarasalar Nasıl Çiftleşirler

Yarasalar, diğer hayvanlarda görülmeyen benzersiz çiftleşme davranışları sergiler. Erkek ve dişi yarasalar, ürettikleri hibernacula adı verilen kış uykusu alanlarında buluşurlar. Burada dişi yarasa en çevik erkeği bulur ve birlikte bulundukları ortamın en tenha noktasına çekilirler. Kısa burunlu meyve yarasaları ise çiftleşme eylemlerini uzatmak için oral aldatma seks hikayeleri yaptıkları da gözlemlenmiştir. Bu davranışın sadece insanlara ait olduğu kanısı da yarasaların bu eylemi sonucu son buldu. Aslında bonobolar da bu tür eylemleri gerçekleştirir ama konumuz bu değil.

Çiftleşme yaz sonunda ve sonbahar başında meydana gelir ve dişiler bir sonraki bahara kadar erkeklerin spermlerini depolar. Hamile bir kadın, bebeğini 40 gün ila altı ay arasında bir gebelik süresi boyunca taşıyacaktır. Daha sonra yavru denilen bir bebeği doğurur. Yavru doğumda annenin yaklaşık dörtte biri ağırlığında olacaktır. Bebek yarasalar, diğer memeliler gibi, hayatta kalmak için annelerinden süt içerler ve bakıma muhtaçtırlar.

Anneler ve yavrular erkeklerden ayrı gruplarda kalırlar. Anneler, yavrular kendilerine bakacak kadar yaşlı olana kadar diğer yavruların bakımına yardımcı olacaktır.

Gelecek Nesilleri Ne Durumda

Dünyadaki pek çok yarasa türü nesilleri tükenme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Doğa Koruma Uluslararası Birliği’nin  açıkladığına göre 280’den fazla tür kırmızı listede yer alıyor.

Bulmer’in meyve yarasası dünyanın en fazla tehlike altında olan yarasasıdır. Sadece Papua Yeni Gine’deki bir mağarada bulunur. Kırmızı Liste’ye göre, sadece yaklaşık 137 ila 160 kadar bir sayıları kaldı.

Hastalık Yayarlar Mı?

Yarasalar birçok kişi tarafından havada uçan hastalık taşıyıcıları olarak bilinir. Bunun böyle bilinmesinde bir sebep tabi ki var. 2017’de Nature dergisinde yayınlanan bir çalışmada , yarasaların gezegendeki diğer memeli türlerinden çok daha fazla virüs taşıdığını keşfetti.

Yarasaların neden bu kadar çok virüsü bünyelerinde taşıdığı bilinmiyor. Çok kalabalık gruplar halinde iç içe yaşamalarından ve insanlarla olan ilişkilerinden de kaynaklanmış olabilir.

Yarasalar Hakkında Birkaç İlginç Bilgi

Yarasaların akrobatik uçuşları günümüzde pek çok uçan robot tasarımına ilham vermiştir. ilgili resim hemen aşağıda.

ilginç ve yarasaların sistematiğini öğrenmek üzere yapılan bir çalışma olmuş.

Yarasalar uçabilen tek memeli türü olabilir ancak aynı zamanda koşup ve yüzebildiklerini biliyor muydunuz? Su içinde ise hem ellerini hemde ayaklarını kullanarak daha bir profesyonelce yüzüyorlar. Bu canlılar her alanda aktif hareket edebiliyor.