Parasaurolophus: Ördek Gagalı Dinozor

Parasaurolophus uzun ibikli ördek gagalı bir dinozordu.

Parasaurolophus, 75 milyon yıl önce, şimdi Kuzey Amerika’daki Kretase döneminde yaşamış bir Ornithopod dinozoruydu. Parasaurolophus , tuhaf baş süslemelerinden ötürü bilinen bir Hadrosaurid grubuydu. Parasaurolophus durumunda, geniş ve özenli bir kranyal kret, onu Kretase döneminden en çok tanınan Hadrosaurlardan biri yaptı.

Ek bilgi: Mezozoik Zaman’ın üç alt bölümünden sonuncusudur. Günümüzden 142 milyon yıl önce başlayıp 65 milyon yıl önce sona erdiği kabul edilir. Kretase, Tebeşir Dönemi olarak da bilinir.

Parasaurolophus üç türden oluşur; P. walkeri, P. tubicen ve P. cyrtocristatus türlerini içerir. Parasaurolophus, başlangıçta ilişkili olduğu düşünülen Saurolophus’a ithafen “yakın tepeli kertenkele” anlamına gelir.

Genen Özellikleri

• Son kretase döneminde yaşamıştır.
• Otçul bir hayvandır.
• Alt takımı Ornithopada.
• Ağırlığı 3 ton.
• Uzunluğu 10 metre.
• Yüksekliği 5 metre.
• Yaşam alanı Kuzey Amerika ve Kanada.
• Yaklaşık 70-83 milyon yıl önce yaşadılar.

Parasaurolophus neye benziyordu?

Ortalama 10 metre uzunluğa, 3.5 ton ağırlığa 4-4.5 metre yüksekliğe sahip bir dinozordu Parasaurolophus. Oval şekilli bir gövdesi, güçlü ve kaslı arka bacakları, kalın ve sivri olan birde kuyruğa sahipti. Çakıl dokulu bir deriye ve sert gaga yapısına sahipti. Tüberkül benzeri pulları olan bir buruna sahipti.

Parasaurolophus’un Fiziksel ve Duyusal Becerileri

Palaeontologlar, Parasaurolophus’un iyi görme ve iyi duyma yeteneğine sahip olduğunu düşünmektedir. Bir Ornithopod olmak bunu gerektirir, ayrıcaParasaurolophus’un orta zeka seviyesine sahip bir canlıydı. Buna ek olarak, bu otoburun, hiçbir yırtıcı kuyruğu, pençeleri veya zırhı, yırtıcılara karşı kendini koruyacağı bir silahı bulunmuyordu.

Parasaurolophus’un, bir Carnosaur kadar akıllı olmadığına inanılıyor, ancak Stegosaurlar kadarda aptal değildi. Bu dinozorun bir sürü hayvan olduğu düşünülüyor, günümüzdeki bufalolar gibi.

Parasaurolophus Neyle Beslenirdi?

Bu dinozor bir otoburdu, çoğunlukla çam kozalaklı ağaçları, yaprakları ve iğneli çam ağaçlarıyla besleniyordu. Uzun boynu sayesinde 3,5 metre uzunluğundaki ağaçlardan beslenmelerinin yanı sıra yerdeki çimlerlede beslendikleri düşünülüyor.

Dar ve sert bir gagaya sahip olması onun bitki örtüsünde bulunan çoğu bitkiyi kopartmak için elverişliydi, besinleri öğütmek içinde arka yanaklarında 100’den fazla küçük öğütücü dişi vardı.

Parasaurolophus nerede yaşıyordu?

Parasaurolophus, şu anda Kuzey Amerika’da, Alberta, Kanada’dan ve New Mexico’dan Amerika Birleşik Devletlerine kadar habitat alanı bulunuyordu.

65 milyon yıl önce şimdi  Kanada’da, iklim herhangi bir donma olmaksızın daha sıcaktı. Ormanlık alanlarda da yaşamış ancak savunma mekanizmasının daha az olması sebebiyle ovalarda ve açıklık alanlarda daha çok vakit geçirmişlerdir. Dişilerin ise hamilelik dönemlerinde yüksek dağlara çıktığı düşünülüyor.

Bu dinozorlar büyük sürülerde yaşarlardı ve tehlikelerle karşı karşıya kaldıklarında grupça ve hızlı bir şekilde haraket ederlerdi. En önemli düşmanları ise Albertosaurus’du. (Carnotaurus Dinozoru; Et Yiyen Boğa)

Parasaurolophus’un Keşfi

Parasaurolophus, bilinen birkaç Hadrosaurid’den biridir ve sadece birkaç iyi örnekten bilinmektedir.

Parasaurolophus  ilk olarak 1922 yılında William Parks tarafından Kanada’da Alberta’da bir kafatası ve kısmi iskelet (kuyruğun çoğunu ve arka ayakları dizlerin altında eksik olan) olarak tespit edilip adlandırılmıştır. Bu keşif 1920’de Toronto Üniversitesi’nden bir saha çalışmasında yapıldı.

Parasaurolophus’un orijinal olarak Saurolophus ile yakından ilişkili olduğu düşünüldü. Daha sonraki yıllarda paleontologlar Parasaurolophus’u yeniden değerlendirdiler ve bunun Hadrosauridlerin bir alt familyası olan Lambeosaurin grubunun bir üyesi olduğunu fark ettiler.

Parasaurolophus’un Önemi

Parasaurolophus, palaeontologların dinozorların sosyal gruplarını nasıl ilettiklerini ve yapılandırdıklarını daha iyi anlamalarına yardımcı olan eşsiz kafatası yapısı nedeniyle önemli bir dinozordur.

Gelecekte Pallaurolophus fosillerinin daha çok bulunabileceği umulmaktadır ki, paleontologların üç ayrı tür arasındaki benzerlikleri  daha iyi anlamaları ve türlerin birbirleriyle nasıl bir ilişki içinde oldukları daha iyi anlaşılacaktır.

Kaynak. Dinopit