Mercan Resifleri Nedir?
Mercan resifleri, kolonyal deniz omurgasızlarının iskeletlerinden oluşan büyük su altı yapılarıdır. Resifleri oluşturan mercan türleri hermatipik veya “sert” mercanlar olarak bilinir, çünkü yumuşak, kese benzeri gövdelerini koruyan sert ve dayanıklı bir dış iskelet yaratmak için deniz suyundan kalsiyum karbonat’ı kullanırlar. Resif yapısında yer almayan diğer mercan türleri “yumuşak” mercanlar olarak bilinir. Bu tür mercanlar genellikle bitki ve ağaçlara benzeyen esnek organizmalardır.
Her bireysel mercan bir polip olarak adlandırılır. Mercan polipleri, atalarının kalsiyum karbonat dış iskeleti üzerinde yaşamakta ve mevcut mercan yapılarına kendi dış iskeletlerini eklemektedirler. Yüzyıllar geçtikçe mercan kayalığı yavaş yavaş büyür, küçük bir dış iskelet deniz ortamının en muazzam yapısı halini alır.
Avustralya’daki Great Barrier Reef , 1500 mil uzunluğundan (2,400 km) fazladır.
Mercanlar, tüm dünyadaki okyanuslarda, Alaska sahillerindeki Aleutian Adaları’ndan Karayip Denizi’nin ılık tropikal sularına kadar bulunur. En büyük mercan resifleri tropik ve subtropiklerin açık, sığ sularında bulunur. Bu mercan kayalık sistemlerinin en büyüğü olan Avustralya’daki Great Barrier Resifidir. Uzunluğu 2400 km. fazladır.
Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi’ne (NOAA) göre, bilim adamları okyanus tabanının sadece yüzde 20’sini araştırdılar. Bu nedenle, okyanus kaşifleri, yüzlerce yıldır var olan daha önce bilinmeyen mercan resiflerini keşfetmeye devam ediyor.
Mercan kayalıkları sadece güzel değil, inanılmaz çeşitlilikte ekosistemlerdir.
Mercan resifleri dünyası
Bugün bulunan büyük mercan resifleri 5.000 ila 10.000 arasındadır. Bu mercalar çoğunlukla, yiyecek için kullandığı yosunları besleyen bol miktarda güneş ışığı bulunduran sıcak, temiz ve sığ suda bulunur.
Mercan kayalıkları, okyanus tabanının yüzde 1’inden daha azını kaplar – bütün kayalıkların bir araya gelmesi, Nevada eyaletinin büyüklüğü kadar, yaklaşık 285.000 kilometre karelik bir alana eşit olacaktır.
Bilinen tüm deniz türlerinin yaklaşık yüzde 25’i yiyecek, barınak ve üreme için mercan kayalıklarına bel bağlamaktadır. Biyo çeşitlilikleri için bazen “denizin yağmur ormanları” olarak anılan mercan resifleri, 4.000’den fazla balık türü, 700 tür mercan ve binlerce diğer bitki ve hayvan için birincil yaşam alanıdır.
Mercan resifleri
Nasıl Çoğalırlar?
Mercanlar, hem eşeyli hem de eşeysiz olarak üreyebilir. Eşeysiz üreme, tomurcuklanma biçiminde gerçekleşir ve daha çok yumuşak mercanlarda görülür. Tomurcuklanma sırasında yeni bir polip, polipin ucundan tomurcuk biçiminde gelişmeye başlar. Buna yeni tomurcukların eklenmesiyle yeni koloniler oluşur. Yeni polipler oluştukça eski polipler ölür, ancak ölenler altta kalarak iskelet biçiminde koloniye destek olur. Eşeyli üremeyse, mercanların yumurtalarını ve spermlerini aynı zamanda suya bırakmasıyla gerçekleşir. Yumurtaların döllenmesiyle “planula” denilen larvalar oluşur. Larvalar bir süre suda yüzdükten sonra uygun bir mercan adası ya da kayaya kendilerini tutturur ve polip halinde gelişirler.
Mercan Resifleri Kuşatma Altında
Mercan resifleri, birçok okyanus türünün bağımlı olduğu önemli deniz habitatlarıdır. Ayrıca, Stanford Üniversitesi’e göre, mercan resifleri dünya çapında gıda, balıkçılık ve turizm olmak üzere insanlara doğrudan ekonomik faydada yaklaşık 30 milyar dolarlık bir para kazandırıyor.
Ancak mercan resifleri çeşitli tehditler tarafından yok olabilir!
Okyanusda artan asitlenme ve okyanuslarda fosil yakıtların yakılmasıyla atmosfere salınan muazzam miktarlarda karbondioksit mercanın barınak için kullandıkları kalsiyum karbonat, dış iskeletlerini üretme yeteneğini engeller.
Su kirliliği de mercan resiflerine zarar veriyor. Tarımsal pestisitler ve gübreler, petrol ve benzin, kanalizasyon deşarjı ve erozyona uğramış topraktan kaynaklanan tortu, mercanın gelişmesini zorlaştırır ve bu nedenle resif ekosisteminin parçası olan bitkiler, mercan ve diğer hayvanlar arasında bulunan karmaşık ilişkilere zarar verir.
Küresel ısınma nedeniyle okyanus sıcaklıklarının artmasıda mercan resiflerinin yok oluşunda önemli bir etken sağlıyor.
Peki Mercan Resifleri Yok Olursa Ne Olur?
Mercan resifleri yok olursa muhtemelen sularda hiç canlı kalmayacak. Çünkü mercan resifleri arasında yaşayan 1 cm ve 3 mt arasında 4 binin üzerinde balık bulunuyor. Bu canlılar nesillerini devam ettirebilmek için yumurtalarını buraya bırakıyor, buradan besleniyorlar. Mercanlar ekosistemde belkide en önemli konumda bulunuyorlar. Mercan resiflerinin temizlenmesinin en iyi yolu, “insan neslinin tükenmesinden” geçer sanırım. Çünkü 740 mercan türünden 240’ı tehtit altında. Ve gelecek 30 yıl içinde mercan resiflerinin 3/1’ini kaybedeceğimizi söylüyor araştırmacılar.
