Evrenin İlk Gökadalarını Samanyolu Galaksisi Çevresinde Tanımladılar

Durham Üniversitesi Hesaplamalı Kozmoloji Enstitüsü ve Astrofizik Harvard-Smithsonian Merkezi’nden gökbilimciler, kendi Samanyolu Galaksimizi çevreleyen en küçük uydu gökadaların evrenimizde oluşan ilk gökadalar arasında olduğuna dair kanıtlar buldular.

Gökada uydu dağılımının kozmolojik modele göre benzetilmiş hali. Mavi halkalar en parlak gök adaları oluşturuyor. Beyaz ve soluk halkalar ise daha sönük ve ilk gök adaları gösteriyor. Bu soluk halkalar (daha çok resimde şeçilemeyecek kadar soluk olanlar) evren 100 milyon yaşında iken oluşmaya başladı.

Araştırma grubunun bulguları, Samanyolu Galaksisini çevreleyen; Segue-1, Bootes I, Tucana II ve Ursa Major I gibi uydu galaksilerin yaşının 13 milyar yıldan fazla olduğunu ve ilk galaksiler olduğunu göstermektedir.

Uydu galaksiler(gökadalar) nedir?

Uydu galaksiler, Samanyolu galaksisi etrafında yörüngeye girmiş, çoğunlukla solgun olan ve çok güçlü teleskoplar ile gözlenebilen, çapları ortalama 100 ışık yılı veya daha fazla olan, içinde yıldızlar vb. gök cisimlerini barındıran galaksilerdir. Samanyolu galaksisi çevresinde bilinen 50’den fazla gökada mevcut. Gelin bu gerçekçi ve kanıtlara dayanan hikayeye devam edelim..

Evren yaklaşık 380.000 yaşındayken, ilk atomlar oluştu. Bunlar hidrojen atomlarıydı, periyodik tablodaki en basit elementti. Bu atomlar bulutlara toplanmış, yavaş yavaş soğumaya başlamış ve Big Bang’den çıkan karanlık maddenin küçük yığınlarına veya halkalarına yerleşmişlerdir.

“Kozmik karanlık çağlar” olarak bilinen bu soğutma fazı, yaklaşık 100 milyon yıl sürdü. Sonunda, haleler içinde soğuyan gaz kararsızlaştı ve yıldız oluşturmaya başladı – bu nesneler, oluşmuş olan ilk gökadalardır.

İlk gökadaların oluşumuyla birlikte evren, kozmik karanlık çağları sona erdirerek gün ışığına çıktı.
Durham Üniversitesi’nin Hesaplamalı Kozmoloji Enstitüsü Müdürü Profesör Carlos Frenk şunları söyledi:

“Evrenimizde Samanyolu’nun arka bahçesindeki yörüngede meydana gelen ilk gökadaların bir kısmının bulunması, Dünya içinde yaşayan ilk insanların kalıntılarını bulmanın astronomik karşılığıdır. Dünya, çok heyecan verici.

“Bulgularımız, evrenimizin evrimi için mevcut modeli destekliyor;“

Bu bulgular sayesinde evrenin evrimini, yeni galaksi oluşumlarını ve zamanlarını daha iyi anlıyoruz. Kozmik karanlık çağlar olarak adlandırdığımız evrenin karanlık süreçlerinin bu gök adalar sayesinde aydınlandığını gelecek milyar yıl süre içindede hiç yeni galaksi oluşmadığını biliyoruz.